Uluslararası hukukun gerektirdiği bir izin olan oturma izni ile kamu huzuru ve düzeni korunarak meydana gelmesi muhtemel olumsuz hallerin önüne geçilmesi ve ülkede bulunan yabanı uyruklu kişilerin belirlenerek kontrol edilmesi sağlanır. İkamet izni, Türkiye’de 90 günden daha fazla bulunmak durumunda kalan her yabancı kişinin alması gereken bir statüdür. Oturma izninin alan ancak 6 ay içinde kullanmayan yabancı uyruklunun oturma izni iptal edilir. Oturma izninin hukuki dayanağı; Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri İle İlgili Kanun’dur. 

İkamet izninin muaf durumda olan yabancı uyruklu kişiler istisna olmak kaydıyla, vize süresini kapsamayan süreler için Türkiye’de bulunmak isteyene her yabancı uyruklu kişi ikamet izni almak zorundadır. Yabancı uyruklu kişinin Türkiye’de bulunma amacına göre farklı oturma izinleri mevcuttur. Oturma izni çeşitleri şu şekildedir:

1. Kısa dönem oturma izni,
2. Uzun dönem oturma izni,
3. Aile oturma izni,
4. Öğrenci oturma izni,
5. İnsan ticareti mağduru oturma izni.

Oturma İzni Nasıl Alınır?

Oturma izni almak isteyen yabancı uyruklu kişinin başvuru sürecinde, gerekli belgelerin ibraz edilmesinde ve harici işlemlerde hata yapmak suretiyle hak, zaman ve maddi kayıp yaşamaması adına deneyimli bir avukattan hukuki destek alması son derece önemlidir. İkamet izni almak için online sistem kullanılır. Oturma izni almak isteyen yabancı uyruklu kişi, göç idaresinin resmi web sitesi üzerinden e – ikamet sekmesini kullanarak oturma izni başvurusunda bulunabilir.

E-ikamet sayfasına erişim sağlandıktan sonra “ilk kez ikamet izni başvurusu yapıyorum” butonu seçilmeli ve yönlendirilen başvuru formu doldurulmalıdır. Formun doldurulmasını takiben İl Göç İdaresi Müdürlüğünden randevu alınmalıdır. Alınacak randevu için yine e – ikamet sayfası kullanılabilir. Doldurulan formun çıktısı alınarak imzalanmalı ve ikamet izni almak için gereken belgelere eklenerek İl Göç İdaresi Müdürlüğüne ibraz edilmelidir. 90 gün süre ile açıklanan başvuru sonucunun ardından ikamet iznine hak kazanan yabancı uyruklu kişilerin izin belgesi, PTT kargo ile kendisine ulaştırılır.

Oturma İzni Almak İçin Gereken Belgeler

Oturma izni almak isteyen yabancı uyruklu kişi, e – ikamet sayfası üzerinden ikamet izni başvurusunu takiben İl Göç İdaresi Müdürlüğünden randevu alarak Müdürlüğe gereken belgeleri ibraz eder. Gerekli belgeler, başvuru yapılan oturma izni türüne göre değişir. Bu nedenle her bir oturma izni çeşidi için gerekli belgelerin ayrı ayrı izah edilmesi yerinde olacaktır. İlk olarak, kısa dönem oturma izni için gereken belgeler şu şekildedir:

• İkamet izni başvuru formu,
• Pasaport ya da dengi bir belgenin aslı ve fotokopisi,
• Biyometrik fotoğraf (4 adet)
• Maddi imkan beyanı,
• Sağlık sigortası.

Kısa dönem ikamet izni için bu belgeler ibraz edilmelidir. Öğrenci ikamet izni için gereken belgeler ise şu şekildedir:

• İkamet izni başvuru formu,
• Pasaport ya da dengi bir belgenin aslı ve fotokopisi,
• Biyometrik fotoğraf (4 adet),
• Maddi imkan beyanı,
• Sağlık sigortası,
• Öğrencilik belgesi,

Şeklinde olup, uzun dönem ikamet izni için gereken belgeler:

• İkamet izni başvuru formu,
• Pasaport veya dengi bir belgenin aslı ve fotokopisi,
• Biyometrik fotoğraf (4 adet),
• Maddi imkan beyanı,
• Sağlık sigortası,
• Son 3 senelik süre içinde sosyal yardım alınmadığına ilişkin mühürlü veya imzalı belgenin aslı,
• Adres kayıt sistemi üzerinde kayıtlı bulunduğunu gösterir belge,

Şeklindedir. Aile ikamet izni için gereken belgeler ise:

• İkamet izni başvuru formu,
• Pasaport veya dengi bir belgenin aslı ve fotokopisi,
• Biyometrik fotoğraf (4 adet),

Şeklindedir. Bununla birlikte, destekleyici tarafından ibraz edilmesi gereken belgeler:

• Pasaport veya dengi bir belge,
• Nüfus cüzdanı aslı ve fotokopisi,
• Maddi imkan beyanı,
• Aile bireyleri için sağlık sigortası,
• İkamet izni belgesi,
• Adli sicil kaydı,

Adres kayıt sistemine kayıtlı olunduğunu gösterir belge.

Oturma İzninde Avukatın Önemi

İkamet iznine ilişkin oldukça kapsamlı bir hukuki prosedür bulunur. Bunun yanı sıra oturma iznini düzenleyen mevzuat sürekli güncellenmektedir. Güncel mevzuatın takip edilmesi ve oturma izni için gereken hukuki prosedüre hakim olunması oldukça zordur. Bunun için deneyimli ve uzman bir avukattan hukuki yardım alınması çok daha isabetli olacaktır.